Thế nào là ô nhiễm trắng?

Ô nhiễm trắng là gì? Đây là câu hỏi chúng ta cần đặt ra để hiểu rõ hơn về tình trạng ô nhiễm trắng trên toàn cầu cũng như đưa ra các biện pháp khắc phục ô nhiễm trắng khác để bảo vệ ngôi nhà chung của cả nhân loại. Dưới đây là một số thông tin tìm hiểu về ô nhiễm trắng, các bạn cùng tham khảo nhé.

Ô nhiễm trắng hiện đang là vấn đề nóng trên toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người cũng như môi trường tự nhiên.

1. Khái niệm ô nhiễm trắng

Ô nhiễm trắng thực chất là cụm từ để chỉ tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa, túi ni lông gây ra. Nó gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người. Hiện nay, tình trạng ô nhiễm trắng đang ở mức báo động ở nước ta. Mặc dù nhà nước đã có nhiều biện pháp xử lý nhưng vẫn không thể cải thiện được tình trạng này. Nguyên nhân là do nhận thức và thói quen sử dụng túi ni lông của người dân Việt Nam chưa đồng đều. Chỉ một hoặc hai người có ý thức thì không thể thay đổi được tình trạng ô nhiễm trắng.

2. Nguyên nhân gây ra ô nhiễm trắng

Nguyên nhân gây ô nhiễm trắng là do con người sử dụng quá nhiều rác thải nhựa. Có 3 nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm trắng:

1. Ý thức của mỗi cá nhân

Nguyên nhân đầu tiên dẫn đến ô nhiễm rác thải nhựa là do mỗi cá nhân chưa có ý thức tốt, thể hiện ngay từ khâu tiêu thụ và xử lý rác thải:

Thói quen sử dụng đồ nhựa chỉ dùng một lần của người dân đang khiến lượng rác thải tăng theo cấp số nhân. Những đồ nhựa dùng một lần như cốc, thìa, bát nhựa … rất tiện lợi, rẻ, dễ tìm mua đang khiến nhiều người sử dụng bừa bãi, thiếu kiểm soát.
Nhiều cá nhân còn vứt rác bừa bãi: Nhiều người thường tiện tay vứt rác ở bất cứ đâu như trên đường, bãi biển, cống rãnh, rãnh nước… khiến rác thải tràn lan, khó thu gom, xử lý. Đặc biệt, việc xả rác xuống cống còn làm tắc đường ống, gây ngập đường phố …

Chưa có ý thức phân loại rác tại nguồn: Đa số người dân hiện nay vẫn thường vứt rác thải nhựa chung với các loại rác vô cơ,… khiến quá trình phân loại và xử lý gặp rất nhiều khó khăn.

2. Thiếu hệ thống xử lý chất thải nhựa

Hệ thống xử lý rác thải nhựa chưa hoàn thiện, lạc hậu, kém hiệu quả … cũng là nguyên nhân khiến lượng rác thải nhựa ra môi trường tăng nhanh:

Hệ thống xử lý rác thải nhựa ở Việt Nam còn lạc hậu và kém hiệu quả: Do cơ sở hạ tầng tiếp nhận và xử lý nhỏ lẻ, tự phát nên lượng rác thải nhựa được tái chế còn rất thấp.
Chưa có biện pháp tái chế và xử lý rác thải triệt để: Theo thống kê của Hiệp hội Nhựa Việt Nam, mỗi ngày nước ta có khoảng 80.000 tấn rác thải nhựa thải ra môi trường, chỉ 20% được tái chế. 80% còn lại được xử lý bằng cách chôn lấp hoặc đốt, có thể gây ra hậu quả sau này.

3. Sự thờ ơ của chính quyền địa phương

Bên cạnh những nguyên nhân trên, còn một nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa đó là do chính quyền địa phương không siết chặt việc sử dụng và xử lý rác thải nhựa. Các cơ quan chức năng còn thiếu quan tâm, thờ ơ với việc xử lý chất thải, thiếu hệ thống quản lý chất thải.

Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Môi trường đô thị và Khu công nghiệp Việt Nam, lượng rác thải ở Việt Nam hàng năm là 12,8 triệu tấn. Nhưng lượng rác thải được thu gom ở khu vực đô thị đạt khoảng 85,5%; trong khi ở nông thôn chỉ khoảng 45,6%. Phần còn lại vẫn trôi nổi trong môi trường.

3. Tác hại của ô nhiễm trắng

1. Tác hại của rác thải nhựa đối với sức khỏe con người

Rác thải nhựa có thể gây ra một số tác hại đối với sức khỏe con người như:

Quá trình phân hủy của một số loại rác thải nhựa sinh ra các chất có hại cho sức khỏe con người. Nhựa có chứa chất độc hại DOP có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho thai nhi và trẻ nhỏ.

Rác thải nhựa gây ô nhiễm nguồn nước và không khí, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của động vật và thực vật. Từ đó, ảnh hưởng đến sức khỏe con người qua đường ăn uống và không khí. Nó có thể gây ra các bệnh như tiêu chảy, sốt, ho và cảm, nhức đầu, sùi mào gà … cho những người sống gần môi trường xảy ra ô nhiễm nhựa.

Rác thải nhựa có thể nóng chảy ở nhiệt độ 70-800 độ C, hòa vào thức ăn rồi đi vào cơ thể người, tích tụ dần và gây ra các bệnh nguy hiểm.

2. Tác hại đối với môi trường và động vật

Không chỉ gây hại cho sức khỏe con người, rác thải nhựa còn có thể gây hại cho môi trường và động vật như:

Rác thải nhựa làm thay đổi tính chất vật lý, sinh học, hóa học của nguồn nước, làm suy giảm độ phì nhiêu của đất, xói mòn đất, làm đất “bạc màu”, ảnh hưởng đến cây trồng.

Rác thải nhựa làm tắc cống, gây lũ lụt, ngập úng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Rác thải nhựa trôi nổi trên biển được sinh vật biển ăn hoặc mắc phải, ảnh hưởng đến cuộc sống. Thống kê cho thấy hàng năm có tới 1,5 triệu động vật ở biển chết vì ngộ độc nhựa (Theo “Mạng thông tin và bảo vệ môi trường”)…

4. Biện pháp khắc phục ô nhiễm trắng

Trước thách thức ô nhiễm trắng ở nhiều nơi, hầu như khắp cả nước, nhiều chiến dịch về môi trường đã được phát động. Ví dụ như các chiến dịch thu gom rác tại chợ, bãi biển, khu công nghiệp,… Về cơ bản, các chiến dịch này mang lại hiệu quả tạm thời do không được tự nguyện duy trì.

Để nâng cao nhận thức của người dân, nhiều chương trình tuyên truyền bảo vệ môi trường được thực hiện ở các tổ chức công đoàn, khu phố, trường học. Hướng dẫn cách phân loại rác, cách tái chế rác thải và sử dụng vật liệu sinh học. Đã phần nào thay đổi nhận thức của một số người. Đây là một tín hiệu đáng mừng cần được phát huy nhiều hơn nữa.

Tại các thành phố lớn, người dân đang dần chuyển từ sử dụng túi ni lông sang sử dụng túi tự hủy. Sử dụng hộp inox, ống hút cỏ thay cho hộp xốp, ống hút nhựa. Nói không với đồ dùng một lần để giảm ô nhiễm trắng.

Không chỉ ở các thành phố lớn, việc bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải nhựa là rất cần thiết. Hiện nay, ở các vùng nông thôn, chính quyền địa phương cũng đã nỗ lực tuyên truyền, thay đổi thói quen sử dụng túi ni lông. Nhiều địa phương đã treo áp phích, tranh cổ động. Xây dựng các bể chứa rác thải nông nghiệp như chai lọ, chai thuốc tại ruộng. Hiện nay, các đơn vị thu gom rác thải đã góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường.